nieBezpieczne używanie
karty płatniczej

Karta płatnicza, zgodnie z ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
jest instrumentem płatniczym, który daje możliwość szybkiej oraz wygodnej zapłaty za towary i usługi, dokonywania płatności w Internecie oraz wypłaty gotówki z konta bankowego. Płatność nią jest wygodną alternatywą w stosunku do transakcji gotówkowej - nie musimy za każdym razem mieć przy sobie gotówki, gdy planujemy coś zakupić.

Wyobraźmy sobie sytuacje w której ginie nasz portfel. W takich okolicznościach znajdująca się w nim gotówka jest niestety bezpośrednio dostępna. Inaczej wygląda kwestia naszej karty płatniczej. Potencjalnie jest ona bezpieczna. Dzieje się tak jednak jedynie wtedy, gdy zastosowane są odpowiednie zabezpieczenia techniczne. Ważną kwestią w tym wypadku jest również to, czy właściciel karty przestrzegał zasad bezpieczeństwa podczas korzystaniu z niej i jest świadomy przysługujących mu praw, ale i obowiązków sprecyzowanych
w ustawie o usługach płatniczych. W związku z tym należy pamiętać
o głównych obowiązkach posiadacza karty w wypadku jej zgubienia lub kradzieży.
Należą do nich:

• niezwłoczne zgłoszenie dostawcy karty (np. bankowi) stwierdzenia utraty,
  kradzieży lub nieuprawnionego użycia posiadanej karty,
• niezwłoczne powiadomienia dostawcy o stwierdzeniu niepotwierdzonych, niewykonanych lub błędnych transakcji płatniczych,
• podejmowanie wszystkich niezbędnych środków, które będą prowadziły do zapobiegania naruszeniom zabezpieczeń karty płatniczej,
• posiadacz jest w szczególności zobowiązany do starannego jej przechowywania oraz do nieudostępniania jej osobom nieuprawnionym.

Natomiast do głównych praw

posiadacza karty należą:

• ograniczona odpowiedzialność posiadacza w momencie utraty karty (warunkiem jest to, aby do dokonania  operacji  nie  doszło z winy posiadacza  karty  lub  niedopełnienia obowiązków o których jest mowa wyżej),
• prawo wniesienia reklamacji transakcji dokonanych za pomocą karty,
  bądź też reklamacji samej karty płatniczej,
• posiadacz karty, której transakcje są dokonywane za pośrednictwem organizacji płatniczych Visa i MasterCard ma również możliwość korzystania z dodatkowej ścieżki reklamacji –procedury charge-back (z ang. obciążenie zwrotne). Procedura ta jest inicjowana w imieniu wydawcy karty (np. banku) na podstawie wcześniejszej reklamacji złożonej przez  posiadacza karty. Umożliwia ona odzyskanie środków z tytułu zakwestionowanej transakcji kartowej w sytuacji, gdy posiadacz karty nie może dochodzić swoich praw u drugiej strony, z którą została dokonana transakcja
  (np. nieuczciwy sprzedawca). Procedura ta ma na celu ochronę posiadaczy kart płatniczych przed nadużyciami oraz błędami, które zdarzają się przy obsłudze  płatności dokonywanych kartami.

Świadomość naszych praw i obowiązków jest ważna.

Równie ważne są zabezpieczenia techniczne oraz zasady bezpieczeństwa dla posiadacza kart płatniczych. Zostały one zestawione w tabeli poniżej.

Do podstawowych mechanizmów zabezpieczających naszą kartę płatniczą należy kod PIN.
W związku z tym nigdy nie znajduje się on na karcie, a powinien być zapamiętany przez klienta. Mimo to często doprowadzamy do niebezpiecznych sytuacji poprzez zapisywanie na kartkach PINów, które później przechowujemy wraz z kartą w tym samym miejscu. W takim przypadku, w przypadku kradzieży karty, podajemy dostęp do konta na złotej tacy.

Inną ważną kwestią jest to, że mało kto ma wyrobiony nawyk zasłaniania przycisków tablicy numerycznej w trakcie wykonywania płatności lub wypłaty gotówki. Jeśli nie zadbamy o to, aby zasłonić tablicę podczas wpisywania kodu PIN, potencjalny złodziej może po prostu stanąć za naszymi plecami i podejrzeć jaki kod zabezpiecza naszą kartę.

Pamiętajmy,

że nie mniejszym zagrożeniem jest również udostępnienie samej karty (np. sprzedawcy), gdyż można ją skopiować a następnie wykorzystać bez świadomości właściciela. Najskuteczniejszym zabezpieczeniem w tym wypadku jest uważne udostępnianie karty, niestety rzadko spotykane, gdyż w momencie podania karty najczęściej naszą uwagę pochłania coś innego (np. zajmujemy się pakowaniem zakupionych towarów lub rozmową
z osobą towarzyszącą). Pozyskanie danych z karty, tj. nr karty, data ważności oraz kodu CVV2/CVC2, jest wystarczające aby dokonać płatności w Internecie. Dodatkowo kontrola środków na koncie jest rzadko przez nas posiadaczy kart stosowana. Dzieje się tak, ponieważ jesteśmy przyzwyczajeni do płatności gotówkowych, gdzie kontrolujemy ile mamy środków w portfelu, co i za jaką kwotę kupiliśmy oraz jaką resztę otrzymaliśmy. W związku
z tym przez cały czas jesteśmy na bieżąco z zasobami posiadanej gotówki. W przypadku karty płatniczej jest nam znacznie trudniej zapanować nad aktualnym saldem konta. Płatności tym środkiem płatniczym są szybsze, a korzystając z nich często zapominamy
o wzięciu potwierdzeń transakcji lub uważamy to za niepotrzebne. W wyniku tego przeglądając historię transakcji ciężko jest nam odnaleźć nieprawidłowości. Jako najskuteczniejsze zabezpieczenie w tym aspekcie uważa się używanie powiadomień SMS-owych po każdym użyciu karty. To właśnie dzięki temu, że szybko wykryjemy podejrzaną transakcję, możemy ją zablokować lub złożyć skuteczną reklamacje w Banku.

Kolejnym przykładem niebezpiecznego używania karty płatniczej jest niezabezpieczenie jej przed skopiowaniem za pomocą telefonu przez złodzieja – dotyczy to tylko kart zbliżeniowych. Efektem takiego działania może być pozyskanie danych z karty
(opisywany przykład wyżej) lub dokonanie płatności do 50 zł. Przed takim incydentem możemy się zabezpieczyć poprzez blokadę płatności kartą metodą PayPass lub stosując specjalne etui, w którym umieszczamy kartę, tym samym blokując emisję sygnału tzw. RFID blocker.

Wszystkie wyżej opisywane przykłady skupiają się na tym, że najsłabszym ogniwem jesteśmy my sami i tylko poprzez odpowiedzialne podejście do bezpieczeństwa naszej karty – środków finansowych - jesteśmy w stanie się ochronić. Dlatego też warto być na bieżąco
z nowymi rozwiązaniami w zakresie bezpieczeństwa używania karty płatniczej.

Do góry Case study