Backup
fundamentem bezpieczeństwa informacji

Awarie dysku, błędy systemowe i wirusy to ciągłe zagrożenie dla naszych plików. W niełatwym też życiu prawie każdego systemu operacyjnego (zwłaszcza Windows) oraz nośnika informacji przychodzi moment, kiedy pod naporem aplikacji oraz naszych prywatnych danych komputer zaczyna wyraźnie zwalniać i często w najmniej odpowiednich momentach odmawiać posłuszeństwa. Żadne dostępne narzędzia do usuwania zbędnych plików nie pomagają, a defragmentacja nie przynosi oczekiwanych efektów. Dlatego zdecydowana większość użytkowników wypowiada wówczas mrożące krew w żyłach słowo — format! Jak się do niego przygotować? Jak zabezpieczyć swoje dane?

Więcej Case study

„Mądry Polak po szkodzie” — często nie zastanawiamy się nad tym, jak ważne dane zapisane są na naszym komputerze. Niestety przekonujemy się o tym dopiero wtedy, gdy je utracimy. Odzyskanie utraconych danych zazwyczaj jest trudne i czasochłonne. Dodatkowo mimo dostępnych w sieci wielu narzędzi przeznaczonych do tego celu, często okazuje się to niemożliwe do wykonania we własnym zakresie. Na rynku funkcjonują firmy zajmujące się tym profesjonalnie, jednak w wielu przypadkach jest to bardzo kosztowne i nieopłacalne, a na pewno żmudniejsze, niż zrobienie wcześniej kopii danych.

Co to jest backup?

Backup jest to proces kopiowania danych w bezpieczne miejsce w celu zwiększenia jego bezpieczeństwa (np. dostępu do danych po awarii lub zabezpieczenie użytkownika przed negatywnymi skutkami ich utraty, takich jak kradzież). Na środowisko backupowe składają się zarówno elementy hardwarowe (sprzęt komputerowy), jak i softwarowe (oprogramowanie). Ich zadaniem jest efektywne zarządzanie kopiami danych oraz zabezpieczanie ich krótko i długotrwale.

Według wyników ankiety przeprowadzonej przez firmę ODO 24 sp. z o.o. tylko 40% respondentów wykonuje kopie zapasowe regularnie, natomiast pozostali nie wykonują ich wcale lub tylko sporadycznie. Słowo „regularnie” w tym kontekście można rozumieć różnie. Wszystko zależy od tego, jak często dodajemy nowe pliki, lub zmieniamy istniejące. Dla zwykłego użytkownika komputera domowego najczęściej wystarczy jeden pełny backup w tygodniu. Jednak im krótsze odstępy czasu pomiędzy kopiami, tym mniej danych stracimy w razie awarii.

Wśród informatyków popularne jest stwierdzenie, że „ludzie dzielą się na dwa typy – tych, którzy backup już robią, lub dopiero robić będą”. Jeśli myślisz, że ten temat Cie nie dotyczy, prawdopodobnie jesteś w błędzie. Utrata danych to tylko kwestia czasu. Atak złośliwego oprogramowania, zwykły błąd lub awaria sprzętu to tylko niektóre z sytuacji, gdzie wynikiem okazuje się skasowanie istotnych dla nas plików. Wcześniej czy później to właśnie Ciebie może to spotkać.

Jak backupować?

Wskazanie jednego słusznego rozwiązania do robienia kopii zapasowych jest prawie niemożliwe. Rynek daje taki wybór narzędzi do tego celu, że przetestowanie pod każdym względem wszystkich rozwiązań, zajęłoby bardzo dużo czasu. Są jednak takie aplikacje, które przewyższają ilością pobrań, pozytywnymi opiniami użytkowników oraz systematycznymi aktualizacjami nad innymi. Jedną z nich jest Cobian Backup, którego licencja zezwala na zastosowanie domowe, jak i komercyjne lub też EASEUS Todo Backup Free do użytku domowego. Obydwa wymienione programy są darmowe i dostępne do pobrania na stronie producenta.

Programy te pozwalają na tworzenie kopii zapasowych wskazanych danych w formie jednorazowej, cyklicznej lub zaplanowanej. Dzięki temu ich prawidłowa wstępna konfiguracja zwalnia użytkownika z obowiązku pamiętania o wykonywaniu ww. procesu. Backupy można zapisywać w różnych lokalizacjach, dyskach lokalnych i sieciowych, czy też na nośnikach wymiennych. Aplikacje pozwalają także na automatyczną kompresję kopii zapasowych i ich szyfrowanie zaawansowanymi algorytmami.

Gdzie przechowywać?

Ze względu na częstotliwość wykonywania oraz rodzaj kopii, backup należy dobierać dla każdego indywidualnie, niezależnie od tego, czy chodzi o prywatnego użytkownika smartphona, czy dużą korporację. Bez względu na wybrany rodzaj backupu, należy pamiętać o jego prawidłowym przechowywaniu – po co nam kopia przechowywana na dysku lokalnym, jeśli ulegnie on awarii? Do tego celu warto użyć zewnętrznego nośnika, jakim może być np. zwykła pamięć flash USB.

Bez względu na wybrany nośnik, powinniśmy go odpowiednio zabezpieczyć. Nie tylko bezpieczne miejsce przechowywania jest tu istotne, ale również zaszyfrowanie jego pamięci, aby w razie nieautoryzowanego przejęcia, osoba nieupoważniona nie miała dostępu do danych tam zgromadzonych. Do tego celu możemy wykorzystać np. ww. programy backupowe lub windowsowy program BitLocker albo TrueCrypt, który jest całkowicie darmowy, a jego licencja umożliwia zastosowanie komercyjne.  Szyfrowanie w tych przypadkach odbywa się za pomocą bardzo silnych algorytmów, a dane z tak zabezpieczonego dysku są bardzo trudne do odczytania.

Dynamiczny rozwój technologiczny sprawił, że zwykli konsumenci mają coraz łatwiejszy dostęp do szerokopasmowego Internetu o dużej szybkości, co doprowadziło do powstania całego sektora firm oferujących backupy online. Wielu usługodawców oferuje nam przechowywanie danych w tzw. chmurze, centrach danych, które znajdują się w różnych lokalizacjach geograficznych, pracujących 24 h na dobę 7 dni w tygodniu i są obsługiwane przez specjalistów z branży IT. Przykładem może być tutaj Google, który darmowo oferuje nam usługę synchronizacji smartphona z naszym kontem, dzięki czemu wszystkie kontakty, filmy, zdjęcia i inne cenne dla nas dane będą przechowywane na zdalnych serwerach. Takie rozwiązanie, w przypadku utraty danych umożliwia nam za pomocą kilku kliknięć, szybkie ich odzyskanie.

Niestety musimy liczyć się z faktem, że tak przechowywane backupy nie są do końca bezpieczne, bowiem nigdy nie mamy pewności, kto ma do nich dostęp, gdzie znajdują się serwery obliczeniowe oraz w jaki sposób są zabezpieczone. Jeśli jednak zdecydujemy się na taką formę przechowywania kopii zapasowych, warto pamiętać, aby wszystkie dane tam przechowywane były zaszyfrowane.

Dowodem na to jest sytuacja, która miała miejsce dn. 30.06.2016, w którym to doszło do wybuchu systemu gaszenia w serwerowni w kolokacji jednej z dużych polskich firm oferujących usługi chmurowe. Według nieoficjalnych źródeł wiadomo, iż uszkodzeniu uległo 20 macierzy dyskowych z danymi, a organizacja nie posiadała aktualnych, odpowiednio zabezpieczonych kopii zapasowych. Do dzisiaj nie udało się odzyskać danych klientów z uszkodzonych dysków.

W konkluzji powyższych rozważań należy podkreślić, że nie ma na świecie rozwiązania, które zapewni pełny stan bezpieczeństwa teleinformatycznego. Nie mniej jednak sztuką jest skierowanie uwagi na zabezpieczenia, których wykorzystanie zminimalizuje ryzyko związane z możliwością utraty danych i zbuduje nam fundament bezpieczeństwa informacji. Bez najmniejszej wątpliwości możemy stwierdzić, że takim miejscem jest odpowiednio wykonywany proces tworzenia kopii zapasowych, który w razie ewentualnej awarii będzie sprawował rolę polisy ubezpieczeniowej.

Do góry Case study

Europejskie Rozporządzenie o ochronie danych

Ten przewodnik po kluczowych założeniach europejskiego Rozporządzenia już teraz przygotowuje organizacje do nowych wymagań prawnych... więcej